GÜLÜMSETEN TUHAFLIKLAR

(Bu yazıda anlatılan tuhaflıklar, bizim insanlarımız için bir genelleme değildir; ama pek çok insanımızda bu davranışları görürüz.)

***

Tuhaf insanlarız biz

Evlerimiz köşelidir

Ama biz apartmanlardaki o evlerimize

"Daire" deriz

Pizzayı daire şeklinde yaparız

Dilimler üçgendir

Kare kutulara koyarız

İşte biz böyle tuhaf insanlarız

***

Üfürükçümüz, göbeğe yazı yazanımız

Yanmaz kefen satanımız da var

Akıldan, bilimden yana aydınlarımız

Gerçekleri anlatan cesur gazetecilerimiz de

Ama yine de pek çok

Çıkarı için karaya ak diyen yağdanlıklar

Sözün kısası zıtlıklar ülkesiyiz

İşin özü biz bize benzeriz

***

Mustafa Kemal Atatürk, o büyük önder; "Türk milletinin karakteri yüksektir. Türk milleti çalışkandır. Türk milleti zekidir. " diye çok sevdiği ulusunu yüceltmiş, onurlandırmıştır. Savaşlardan çıkmış, yoksul düşmüş halkıyla kazandığı Kurtuluş Savaşı'ndan sonra milletini böyle sözlerle yüceltmesi doğaldır.

Bu yazımda halkımızın bu güzel özelliklerinin dışında alışkanlık haline getirdiği, başka milletlerden onu ayıran bazı tuhaf davranışlarından mizahi yolla da olsa söz etmek istedim. Şunu da belirtmeliyim ki bu yazıda bir eleştiri, suçlama yoktur. Bireyi olduğum toplumdaki bazı insanların gülümseten özelliklerini yazmak istedim. İnsan çağa ayak uyduramamış, bilimden uzak, "cahil" dediğimiz durumdaysa bu ondan çok ona gerekli eğitimi verememiş olanların suçudur.

***

Üşenmeden, yorulmadan benim güzel ülkemin insanlarının bazı şaşırtıcı özelliklerini derlemiş toplamışlar. Bunları geçenlerde bir arkadaşımın facebook paylaşımında gördüm. Okudukça beni hem gülümsetti hem de düşündürdü. Ulus olarak pek çok güzel özelliklerimizin yanında böyle ilginç özelliklerimiz de var. Bunları yaşadığımız çevre içinde sık sık görürüz.

Bana deseniz ki “Bu yazı da nereden çıktı? Ülkenin içinde bulunduğu durumdan, eski deyimle 'gidişat'tan mutlu musunuz?” Tek sözcükle yanıt veririm:” Hayır!” “Öyleyse neden böyle eften püften konuları yazıyorsunuz?” diye de sorarsanız ben de şöyle derim: “Okuyanlar, paylaşımlarıma bakanlar bilirler ki pek çok yazımda ülkemin yaşadığı, daha doğrusu ülkem insanına yaşatılan sorunları değişik yollarla yazmaya çalışırım. Kimi zaman Nasrettin Hoca fıkralarıyla bağlantı kurarak, kimi zaman bir söz ya da şiirden hareketle dokundurmalarımı yazarım. Daha ne yapayım?”

Biraz da mizahi yolla insanımızın bazı olumsuzlukları belirtilirken ben de hem o sözleri hem de altına düşüncelerimi yazmak istedim. Okuyunca kendimizi de bu tuhaflıkların içinde bulabiliriz. Beş parmağın beşi bir mi kardeşim? İnsan oğlu çeşit çeşit.

O zaman başlayalım söze:

*Kavgaların en çok “Ne bakıyorsun lan?” diye çıktığı bir ülkede, otobüslere karşılıklı koltuk yapmak ne akla hizmet?

Televizyon, son yıllarda da bu Whatsapp yaygınlaşınca yurdum insanının başta trafikte olmak üzere, sokaklarda, toplu bulunan yerlerde bu “Ne bakıyorsun lan?” kavgalarını o kadar çok izliyoruz ki evden çıkarken bile kalanların ilk sözü “Aman dikkat et, kimsenin işine, sözüne karışma!” oluyor. Önündeki araba yol vermedi diye o arabanın önünü kesip sürücüyü denize atanları bile gördük.

Sokakta yanında eşi, kız kardeşi veya bir kadınla gidene öylesine, bir art niyetiniz olmadan baksanız bile her an bıçağı çekip saldıran biriyle karşılaşabilirsiniz.

*Bazen başımı alıp gidesim geliyor; ama Müge Anlı'dan korkuyorum beni de bulur diye...

Memleketin sanki polisi, jandarması yok da işler Müge Anlı'ya, Esra Erol'a ve diğer benzerlerine kaldı. Buna nasıl izin veriliyor anlamıyorum. Oraya çıkan garibanlar ha bire azar işitiyor. Özel hayatları didik didik ediliyor, laf cambazlığı ile şaşırtılmaya çalışılıyor. Şikayet, sorunları anlatma yeri bu ülkede bellidir. Programı seyrettirmek uğruna insanları birbirine hakaret ettirmeler, kavga çıkartmalar,,, Anlayacağınız rezillik diz boyu. Bir yetkili çıkıp da demiyor ki “Arkadaş bu ülkenin güvenlik güçleri, mahkemeleri varken çözüm size mi düştü?”

*Eve gelen misafirin “Tuvalet var mı?” diye soruşuna ayar oluyorum. “Yok biz poşete yapıp karşı apartmanın damına atıyoruz.”

Şu zamanda biliriz ki her evde tuvalet vardır, öyle ya da böyle. Konuk olarak gittiğiniz evde öyle sormanın anlamı ne? “Tuvaletiniz nerede?” diye ev halkından birine sessizce sorulabilir. Müzik dinleyen birine, kulaklığını gördüğümüz halde “Müzik mi dinliyorsun?” demek de belli ki yanıtlanması zor bir soru (!)...

*“Gavur ölüsü gibi” sözü sadece bize özel bir ağırlık birimi olmalı.

Ne zaman ağır bir şey kaldırsak ağır olduğunu anlatmak için bu sözü söyleriz. Evet “gavur” kimdir, “ölüsü” nasıldır, bilmiyoruz; ama dilimize yerleşmiş bir deyim olmuş bu söz artık. Sanıyorum taşıdığımız ağırlığın çokluğunu inandırıcı olarak anlatmak için bu deyim söyleniyor.

Merak ettim bu deyimin çıkış öyküsüne baktım. Çanakkale Savaşı sırasında askerler ölen düşman askerlerini çukura gömerken bir askerin cesedini kaldıramamışlar Askerlerden biri “Amma ağırmış gavur ölüsü.” demiş. Bu söz de oradan gelirmiş.

*En iyi tedavi şekillerimizden biri, “Git bir elini yüzünü yıka!” Rahatsızlıklarımızda, hastalandığımızda ilk söylenen sözlerden biridir bu söz. Sanki yüzümüzü yıkayınca her ağrı, her sıkıntı suyla birlikte geçip gidecek. Bir de her türlü öksürük de “Sen üşütmüşsün.” sözü doktorluğumuzun(!) ilk tanısıdır.

*Asansör çağırma tuşuna defalarca basarak daha hızlı geleceğini zanneden tek millet biziz.

Bu tuhaf davranış pek çoğumuzda var. Asansörün önüne gelip tuşa bastığımızda ışık yanar. Belli ki asansör çalışıyor, biraz sonra da gelecektir; ama tuşa çok basınca sanki hemen gelecekmiş gibi bu hareketi birkaç defa daha yaparız.

Bize özgü davranışları anlatan birkaç söz daha yazarak bu konuyu bitireyim:

*İnsanımız gariptir. Camı siler “Ayna gibi oldu.” der; aynayı siler “Cam gibi oldu.” der.

*Pazarda çocuğunu kaybedince feryat figan ağlayan, bulunca da döven anne bizim anneler olmasın!

*Kafasına kuş pisleyince gider, şans oyunu oynar.

*Birbirinin kolunu koparırcasına pazarlık yapar.

*Araba camına "Beni yıka!" yazar.

*Yeni atılmış betona adını, günün tarihini yazar.

*Yemek tabağında et varsa onu yemek için sona bırakır.

*Konukları uğurlarken kapı önünde uzun uzun sohbet eder.

*"Dedikodu yapmayalım." derken dedikodu yapar.

*Bir çay daha içmeyeceğini bildirmek için çay kaşığını bardağın üstüne koyar.

*Çakmakla gaz kaçağı kontrol eder.

*Başkasının gazetesini çaktırmadan okumaya çalışır.

*Kirli olup olmadığını anlamak için çorabını koklar.

*Kafasına kuş pisleyince talih oyunu oynar.

*Konuşma yeteneği olan kuşlara önce küfretmeyi öğretir.

*Ev telefonundan arar "Evde misin?" der, kavgadan sonra "Teker teker gelin!" der.

Daha neler neler, saymakla bitmez.

Bu sayılanlar elbette bir genelleme değil; ama pek çok insanımızın günlük yaşamdaki tuhaf davranışlarıdır.

***

Yalnız bizde mi var

Başka ülke insanlarında da vardır tuhaflıklar

Beş parmağınıza bakın

Benzer mi onlar birbirine

İşte şu mavi gökyüzünün altında

Her türlü güzelliklerinin yanında

İnsan oğlu tuhaflıklarıyla da yaşar

"Biz bize benzeriz." diye aynı yerde kalmamalı insan

Geliştirmeli davranışlarını, algılarını

Akıp giderken zaman

Dedim biraz da gülümsetip düşündüreyim

İnsan doğrularıyla, yanlışlarıyla; ağırbaşlılıkları, tuhaflıklarıyla vardır

Bugün de bunları yazdım

Başka ne diyeyim

..................................................................................................

Numan Kurt

13 Ekim 2024